Ngày 16 tháng 11 năm 1936, Edward mời Thủ tướng Anh Stanley Baldwin đến Cung điện Buckingham và bày tỏ ý định của ông là kết hôn với Wallis Simpson sau khi bà ta hoàn thành thủ tục li hôn. Baldwin nhấn mạnh với ông rằng thần dân của vương quốc cảm thấy rằng cuộc hôn nhân này về mặt đạo đức là hoàn toàn bất hợp lý, bởi vì Giáo hội Anh thời đó phản đối việc tái hôn sau khi li hôn, và người ta sẽ không tán thành việc Simpson trở thành vương hậu.[57] Là quốc vương, Edward còn đảm nhận vai trò Thủ lĩnh tối cao của Giáo hội Anh, và các giáo sĩ đều muốn ông phải chấp hành những quy chế của Giáo hội.

Edward đề xuất giải pháp là chế độ hôn nhân giữa quý tộc và bình dân, theo đó ông vẫn là vua nhưng Simpson sẽ không được phong làm vương hậu. Bà ta sẽ được phong những danh hiệu nhỏ hơn, và con cái từ cuộc hôn nhân của họ sẽ không được kế vị ngai vàng. Tuy nhiên điều này cũng bị nội các phủi bỏ,[58] chính phủ các nước thuộc địa cũng bày tỏ quan điểm tương tự,[59]. Căn cứ theo Quy ước Westminster 1931, thì "tất cả những thay đổi trong pháp luật liên quan đến thừa kế ngai vàng hoặc danh hiệu, huy hiệu vương thất phải được sự tán thành của Nghị viện tất cả các nước thuộc địa trong cuộc họp Nghị viện Vương quốc Anh thống nhất".[60] Thủ tướng Australia (Joseph Lyons), Canada (Mackenzie King) và Nam Phi (J. B. M. Hertzog) rõ ràng chống đối việc nhà vua kết hôn với một người đã li hôn;[61] Thủ tướng Nhà nước Tự do Ireland (Éamon de Valera) tỏ ra thờ ơ trước sự việc, trong khi Thủ tướng New Zealand (Michael Joseph Savage), trước kia chưa từng nghe gì về vụ Simpson, tỏ ra lưỡng lự.[62] Đối mặt với những phản đối, Edward ban đầu hồi đáp rằng "không có nhiều người ở Australia" và thái độ của họ không phải là vấn đề.[63]

Edward thông báo cho Baldwin rằng ông sẽ thoái vị nếu không thể lấy Simpson. Baldwin sau đó đưa cho Edward ba sự lựa chọn: từ bỏ ý nghĩ kết hôn; kết hôn mặc cho sự phản đối của chính phủ; hay thoái vị.[64] Rõ ràng là Edward không thể từ bỏ Simpson, và ông biết rằng nếu ông chống lại ý kiến của chính phủ, thì chính phủ sẽ đồng loạt từ chức, và dẫn đến cuộc khủng hoảng hiến pháp.[65] Ông chọn giải pháp thoái vị.[66] Thái hậu Mary đã rất thất vọng và sốc, bà nói với Edward: "Nhân dân Anh đã đổ biết bao xương máu để bảo vệ giang sơn, vậy mà ngươi chỉ vì một người đàn bà mà chối bỏ trách nhiệm phụng sự Tổ quốc".

Edward ký vào công văn thoái vị[N 2] tại Fort Belvedere ngày 10 tháng 12 năm 1936 dưới sự chứng kiến của các em trai của ông: Vương tử Albert, Công tước xứ York, là người thừa kế trên danh nghĩa; Vương tử Henry, Công tước xứ Gloucester; và Vương tử George, Công tước xứ Kent.[67] Ngày hôm sau, đạo luật cuối cùng dưới thời của ông là ban vương thất chuẩn thuận cho Tuyên bố thoái vị năm 1936 của Thánh thượng theo các điều khoản của Quy chế Westminster, tất cả các thuộc địa.[68]

Đêm ngày 11 tháng 12 năm 1936, Edward, bây giờ chỉ còn mang danh hiệu vương thân, giải thích vì lý do thoái vị của ông trong chương trình phát thanh phủ sóng khắp thế giới. Ông cho biết, "Trẫm không thể gánh vác trọng trách của quốc gia và thực hiện những nhiệm vụ của trẫm trên cương vị là một quân vương nếu không có sự giúp đỡ và ủng hộ của người phụ nữ mà trẫm yêu quý".[69] Edward rời Anh đến Áo vào ngày hôm sau; ông không thể gặp Simpson cho đến lúc bà ta hoàn tất thủ tục li hôn, nhiều tháng sau đó.[70] Vương đệ của ông là Vương tử Albert, Công tước xứ York kế vị ngôi vua, lấy vương hiệu là George VI. Con gái lớn của George VI, Vương nữ Elizabeth Alexandra Mary, trở thành người thừa kế trên danh nghĩa.